اگزالیک اسید (Oxalic acid) :

اسید اگزالیک یک ترکیب شیمیایی آلی است که به صورت بلورهای بی رنگ و به عبارتی دیگر به شکل کریستالی دیده می شود. اگزالیک اسید که دارای ترکیب C_۲H_۲o_{۴ است از اسید استیک بسیار قوی تر بوده و در صورت تماس با پوست و یا خوردن آن می تواند سلامت انسان را به خطر بیندازد.}

_{این ماده شیمیایی قابلیت حل شدن در آب را دارد و پس از انحلال همچنان به صورت ماده ای بی رنگ دیده می شود.}

در این نقد و بررسی از مجموعه دکاموند شیمی تصمیم داریم تا شما را به صورت کامل با این محلول شیمیایی با ارزش آشنا کرده و به تمامی ابهامات و سوالات شما پاسخ دهیم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

دلیل نام گذاری اگزالیک اسید

شاید برایتان جالب باشد که چرا نام این ماده شیمیایی را اسید اگزالیک یا اگزالیک اسید گذاشته اند. دانشمندان برای اولین بار این اسید شیمیایی را از دسته گیاهان گلدار موسوم به “Oxalis” کشف کردند.این دسته از گیاهان با نام “گیاهان چوب سوریل (Wood-Sorrels)” شناخته می شوند.این ماده شیمیایی به طور طبیعی در مواد غذایی ما طی سنتزهای
مختلف به وجود می آید و مصرف مقداری از آن بی خطر است اما در صورت مصرف بی رویه این اسید می تواند خطراتی را برای سلامتی ما در پی داشته باشد.

نحوه پیدایش اگزالیک اسید

سابقه سنتز اگزالیک اسید از گیاهان به سال ۱۷۴۵ بر می گردد.در آن سال پزشک و گیاه شناس برجسته هلندی به نام “هرمان بور هاوه” نمکی را از گیاه ترشک به دست آورد.تا سال ۱۷۷۳ استفاده از آن نمک ادامه داشت تا
اینکه فرانسوا پیر پیواری اسید اگزالیک را از این نمک استخراج کرد.

بعد از گذشت ۳سال یعنی در سال ۱۷۷۶ دو شیمیدان برجسته سوئدی با نام های کارل ویلهلم شل و توربرن اولوف برگمن با انجام واکنش قند با اسید نیتریک غلیظ برای اولین بار در تاریخ جهان اسید اگزالیک را از ماده ای غیر از گیاه سنتز و به دست آوردند.
بعد از این ۳ دانشمند برجسته فریدریش وهلر شیمیدان آلمانی در سال ۱۸۲۴ موفق شد از واکنش سیانوژن با آمونیاک به صورت محلول در آب این اسید ارزشمند را تولید کند.
تولید این اسید اولین سنتز یک ماده شیمیایی طبیعی در محیط آزمایشگاهی بود.

اگزالیک اسید در عصر کنونی به چه شکلی تولید می شود؟

همانطور که در بالا گفتیم پیدایش و تولید این اسید راه پرفراز و نشیبی را طی کرده و با روش های مختلفی تولید شده است اما در عصر کنونی اسید اگزالیک عمدتا از اکسیداسیون کربوهیدرات ها و یا گلوکز و با دخالت اسید نیتریک و یا ونتادیم پنتوکسید تولید می شود.

البته با تاریخچه ای که از این اسید داریم هیچ بعید نیست که ۱۰۰سال بعد از نگارش همین مطلب این اسید با روش دیگری تولید شود!

منابع طبیعی اسید اگزالیک

به طور کلی اگزالیک اسید در موارد زیر یافت می شود:

• اگزالات کلسیم رایج ترین عنصر در سنگ کلیه است.
• این ماده برای اولین بار از چوب ترشک استخراج شد.
• گیاهان خانواده اسفناج و برنج مانند کلم,کلم بروکلی و جوانه بروکسل حاوی مقادیر زیادی اگزالات هستند.
• در برگ ریواس در حدود ۵% اسید اگزالیک یافت می شود.
• در گیاهان دسته فنستراریا (Fenestraria) نور دریافت شده از خورشید به وسیله اگزالیک اسید به الیاف نوری تبدیل شده و به نواحی فتوسنتز کننده ارسال می شود.
• آب مرکبات حاوی مقدار کمی از این اسید می باشد.
• لازم به ذکر است که این اسید در مرکباتی که به روش ارگانیک کشت می شوند نسبت به مرکباتی که به روش گلخانه ای کشت می شوند کمتر دیده می شود.
• همچنین این ماده شیمیایی بر روی برخی از مجسمه ها و بناهای تاریخی که جنس آن ها از سنگ آهک و یا سنگ مرمر است نیز دیده می شود.
• بسیاری از گونه های قارچ ها در خاک اسید اگزالیک را ترشح می کنند.بنابراین می توان این ماده شیمیایی را به صورت کاتیون های فلزی یافت که به مواد مغذی خاک نفوذ کرده و باعث تشکیل کریستال این اسید شده اند.

کاربرهای اگزالیک اسید

• ۲۵% تولیدات این ماده شیمیایی به استفاده از آن به عنوان ماده نگهدارنده در صنایع رنگرزی اختصاص می یابد.
• در صنایع مینا کاری از این ماده ارزشمند به عنوان سفید کننده برای ماده اولیه این صنعت استفاده می شود.
• همچنین در دستگاه های تجذیه و تحلیل سلیس به عنوان معرف سوم کاربرد دارد.
• کاربرد اصلی این ماده شیمیایی در تولید مواد شوینده به عنوان سفید کننده است.
• همچنین از این محلول شیمیایی برای پاک کردن زنگ زدگی آهن نیز استفاده می شود.

به پایان یکی دیگر از نقد و بررسی ها در مجموعه دکاموند شیمی رسیدیم.امیدواریم این مطلب شما را در شناخت این اسید پرکاربرد یاری کرده باشد.

شما هم اکنون میتوانید برای تهیه این ماده شیمیایی شگفت انگیز با بالاترین کیفیت و نازل ترین قیمت با کارشناسان دکاموند شیمی تماس بگیرید.