اسید فرمیک (Formic acid) :

تاکنون به حرکت دست جمعی مورچه ها و یا زنبورها دقت کرده اید؟ این حشرات زمانی که به حالت کلنی یا دست جمعی حرکت می کنند گازی را از خود متصاعد می کنند که نام آن را اسید فرمیک گذاشته ایم!

اسید فرمیک و یا اسید متانوئیک ساده ترین کربوکسیلیک است که فرمول شیمیایی آن CHO2O و یا HCOOH می باشد.این اسید ساده عمدتا در نیش حشراتی مانند مورچه ها و زنبورها یافت می شود و به صورت کلی نام آن هم از کلمه لاتین “Formica” به معنی مورچه گرفته شده است .

این ماده شیمیایی از سوختن بنزین با اتانول متساعد شده و می تواند به عنوان سوخت جایگزین برای وسایل نقلیه استفاده شود. این اسید شیمیایی اولین بار از تقطیر اجساد دست جمعی مورچه ها توسط دانشمندان علوم طبیعی به دست آمد. امروز در مجموعه دکاموند شیمی تصمیم داریم تا به نقد و بررسی این اسید ازشمند بپردازیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

خصوصیات مولکولی

اسید فرمیک در آب و اکثر حلال های قطبی حل می شود و به میزان متغیری هم می تواند در هیدروکربن ها محلول باشد.در حقیقت هنگام حل شدن این ماده شیمیایی در هیدروکربن ها ، در مرحله تبخیر با مولکول های هیدروژن پیوند برقرار می کند.

در فاز گازی این پیوند باعث انحراف از قانون ایده آل گاز می شود. این ماده شیمیایی در حالت جامد و مایع دارای شبکه ای بی نهایت از پیوند با هیدروژن است. این اسید بیشتر خصوصیت های شیمیایی کربوکسیلیک ها را دارا بوده و در صورت تماس آن با گرما به آب و مونوکسید کربن تجذیه می شود.

تاریخچه اسید فرمیک

تاریخچه کشف این اسید شیمایی بسیار جذاب است! در اوایل قرن پانزدهم دانشمندان علوم طبیعی متوجه متصاعد شدن بخارهایی از تپه مورچه ها شدند و به همین سبب برای نخستین بار طبیعت شناس برجسته انگلیسی به نام جان ری با تقطیر اجساد کشته شده مورچه ها و جداسازی آن به این اسید دست یافت.

او پس از انجام آزمایش های گسترده دریافت که مورچه ها هنگام حمله و یا احساس خطر اسید فرمیک از خود تولید می کنند.پس از جان ری در سال ۱۶۷۱ شیمیدان فرانسوی به نام جوزف گای لوساک موفق شد از سنتز اسید هیدروسیانیک به این ماده شیمیایی دست پیدا کند.

اما اتمام آزمایش ها به این دانشمند ختم نشد و در سال ۱۸۵۵ دانشمند فرانسوی دیگری به نام مارسلین برتلو با سنتز ترکیبی از مونوکسید کربن به این ماده شیمیایی دست پیدا کرد.روش این دانشمند مشابه روشی است که امروزه برای رسیدن به این ماده شیمیایی استفاده می شود.

تا قبل از دهه ۱۹۶۰ این اسید شیمیایی زیاد مورد توجه بخش صنعتی قرار نگرفته بود و به صورت جزئی در برخی از صنایع از آن استفاده می شد اما در اواخر دهه ۱۹۶۰ از این ماده شیمیایی به عنوان محصول جانبی در تولید اسید استیک استفاده شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.امروزه به صورت گسترده از اسید فرمیک به عنوان نگه دارنده و آنتی باکتریال در غذای دام ها استفاده می کنند.

کاربرد اسید فرمیک

برعکس گذشته این اسید شیمیایی امروزه از آن استفاده گوناگونی شده و در مقیاس های بسیار بالا تولید می شود.

• کاربرد اصلی این اسید شیمیایی به عنوان نگهدارنده و آنتی باکتریال برای غذای دام هاست.
  عمدتا به یونجه تازه این اسید افزوده می شود تا از پوسیدگی آن جلوگیری شده و همچنین ارزش غذایی آن به مدت طولانی تری حفظ شود. بنابراین در فصل زمستان به صورت گسترده به علف های چراگاه و یا یونجه های موجود در سیلو دامداری ها این اسید را اضافه می کنند تا از پوسیدگی مواد غذایی جلوگیری شود.
• در صنعت طیور نیز برای از بین بردن باکتری سالمونلا به غذای مرغ ها اضافه می شود.
• این ماده شیمایی برای سنتز لاتکس آلی (sap) در لاستیک های خام استفاده می شود.
• زنبورداران از اسید فرمیک برای دفع کنه و آروآ استفاده می کنند.
• در صنعت نساجی برای حفظ رنگ در الیاف طبیعی و مصنوعی از این ماده شیمیایی استفاده می شود.
• در چرم سازی نیز برای جذا سازی کرک و پوست حیوانات این اسید شیمیایی کاربرد اندکی دارد.
• گاهی اوقات می توان به عنوان طعم دهنده مصنوعی نیز از فرمیک اسید استفاده کرد.
• در آزمایشگاه ها از این اسید ارزشمند به عنوان منبع مونوکسید کربن استفاده می شود زیرا با اضافه کردن اسید سولفوریک به آن به حجم قابل توجهی مونوکسید کربن دست پیدا می کنیم.
• همچنین به دلیل احتراق این ماده امید است در آینده از آن به عنوان سوخت جایگزین وسایل نقلیه استفاده شود.
• در شیمی آلی از اسید فرمیک به عنوان منبع یون هیدرید استفاده می شود.

به پایان یکی دیگر از نقد و بررسی ها در مجموعه دکاموند شیمی رسیدیم.به طور قطع این ماده شیمیایی کاربردهای بیشتری نیز دارد که ما به مهم ترین آن ها پرداختیم.ممنون که تا انتهای این نقد و بررسی با ما همراه بودید.

شما هم اکنون میتوانید برای تهیه این ماده شیمیایی شگفت انگیز با بالاترین کیفیت و نازل ترین قیمت با شرکت دکاموند شیمی تماس بگیرید.