اسانس چیست؟
اسانس‌ها عصاره‌های مایع گیاهان مختلف و بالقوه مفید هستند و فرآیندهای مختلف تولید می‌توانند ترکیبات مفید را از این گیاهان استخراج کنند.
پرس سرد و تقطیر با آب دو روشی است که تولیدکنندگان اسانس را از گیاهان استخراج می‌کنند.
این ماده اغلب بوی بسیار قوی‌تری نسبت به گیاهانی دارد که از آن‌ها می‌آید و حاوی سطوح بالاتری از مواد فعال می‌باشد. البته این موضوع به مقدار ماده گیاهی مورد نیاز برای ساخت اسانس مربوط می‌شود.
فهرست مطالب برای هرچه باید در مورد اسانس بدانید
روش‌های مختلفی وجود دارد که تولیدکنندگان به وسیله آن، اسانس را استخراج می‌کنند. از جمله:
- تقطیر با بخار آب یا آب
این فرآیند آب یا بخار داغ را از گیاهان عبور می‌دهد و ترکیبات ضروری را از مواد گیاهی جدا می‌کند. - پرس سرد
این فرآیند با فشار یا در واقع فشردن مکانیکی مواد گیاهی عمل می‌کند تا آب یا روغن‌های ضروری را آزاد کند. یک مثال ساده از این کار، استشمام بوی تازه لیمو بعد از فشردن یا رنده کردن پوست لیمو است.
پس از استخراج ترکیبات فعال از ماده گیاهی، برخی از تولیدکنندگان ممکن است آن‌ها را به روغن حامل اضافه کنند تا محصول بیشتری از همان مقدار از ماده بدست آورند.
این محصولات دیگر خالص نیستند، بلکه محصولات ترکیبی هستند.
انواع اسانس
این ماده به دو صورت طبیعی و سنتتیک یا آزمایشگاهی تولید می‌شود.
- اسانس‌های ارگانیک و طبیعی
انواع طبیعی این روغن‌ها معمولاً از گیاهان یا میوه‌های مختلف بدست می‌آیند و در صنایع غذایی کاربرد بیشتری دارند. - اسانس‌های سنتتیک یا مصنوعی
انواع سنتتیک یا مصنوعی این ماده، در آزمایشگاه و به صورت شیمیایی تولید می‌شنود.
و به دلیل داشتن بوی بسیار غلیظ‌تر، برای تولید انبوه محصولات مختلف در صنایع بزرگ مخصوصاً صنایع آرایشی و بهداشتی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
همچنین اسانس‌ها به دو شکل مایع و پودری در بازار موجود هستند و بر اساس فرمولاسیون محصولی نهایی، یکی از این دو برای استفاده انتخاب می‌شود.
کاربرد اسانس
تولید کنندگان از انواع این روغن‌ها برای تولید طیف وسیعی از محصولات استفاده می‌کنند.
صنایع آرایشی و بهداشتی از اسانس برای ایجاد عطر، افزودن رایحه به کرم‌ها و شوینده‌های بدن و حتی به عنوان منابع آنتی اکسیدان‌های طبیعی در برخی محصولات مراقبت از زیبایی استفاده می‌کنند.
از اسانس‌های پرکاربرد در صنایع آرایشی و بهداشتی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- اسانس وانیل
- اسانس کارامل
- اسانس لیمو
- اسانس سیب
- اسانس نعناع
و…
بسیاری از پزشکان طب طبیعی، مانند رایحه‌درمانگران نیز از این ماده استفاده می‌کنند. رایحه درمانی همان پخش عطر و بوی این روغن‌ها در هوا می‌باشد.
رایحه‌درمانگران معتقدند که تنفس در هوایی که با عطر گیاهان آغشته باشد، ممکن است باعث وارد شدن آن‌ها به ریه‌ها و جریان خون شود، جایی که برخی از ترکیبات بالقوه مفید ممکن است برای بدن مفید واقع شوند.
هرکسی که برای پاکسازی سینوس‌های خود از مالش بخار منتول دار استفاده کرده باشد، در واقع از نوعی رایحه درمانی استفاده کرده است.
همچنین توجه داشته باشید که استنشاق منتول به این روش می‌تواند احساس احتقان و تنگی نفس را کاهش دهد.
علاوه بر استنشاق آن‌ها، افزودن اسانس به روغن حامل و ماساژ دادن آن بر روی پوست نیز ممکن است ترکیبات فعال را به بدن برساند.
البته توجه داشته باشید که هرگز نباید آن‌ها را مستقیماً و بدون رقیق کردن روی پوست بمالید، مگر اینکه تحت راهنمایی مستقیم یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی باشید.
خوردن اسانس (غیر از انواع خوراکی آن) نیز خطرناک است. اسانس‌ها نه تنها غلیظ هستند، بلکه می‌توانند سلول‌های حساس داخل بدن را نیز تحریک کنند.
در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است از کپسول‌های خوراکی حاوی این محصولات استفاده کنند. با این حال، این کار باید فقط تحت راهنمایی یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی انجام گیرد.
اسانس‌های خوراکی
برخی از انواع اسانس‌ها، با گرید خوراکی تولید می‌شوند. به طوری که برای انسان ضرری نداشته باشند و معمولاً در صنایع غذایی و به عنوان طعم دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این محصولات از جمله در تولید نوشیدنی‌ها ، شیرینی و شکلات، ادویه‌جات و … کاربرد دارند.
همچنین صنایع داروسازی نیز از اسانس‌های خوراکی برای تهیه برخی داروها و مکمل‌های غذایی بهره می‌برند.
از جمله اسانس‌های خوراکی عبارتند از:
تأثیرات اسانس
از بسیاری از گیاهان مختلف برای تولید اسانس استفاده می‌شود.
طیف وسیعی از گیاهان وجود دارند که حاوی ترکیبات فعال بالقوه هستند. تولیدکنندگان ده‌ها مورد از این روغن‌های گیاهی را به فرآورده‌های اسانس تبدیل کرده‌اند. برخی از محبوب‌ترین اسانس‌ها عبارتند از:
- اسطوخودوس
- نعناع فلفلی
- لیمو
- پرتقال
- اکالیپتوس
- نارنج
- بابونه
و…
ترکیبات موجود در این روغن‌ها ممکن است اثرات مفیدی بر سلامتی بدن انسان داشته باشند.
از جمله فوایدی که ممکن است داشته باشند، رفع یا بهبود مشکلاتی مانند موارد زیر می‌باشد:
- سردرد
- یبوست
- افسردگی
- تبخال
- عفونت های سینوسی
- درد عضلات
- اضطراب
و…
اثرات جانبی اسانس
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
- تحریک و سوزش
همیشه اسانس را قبل از مالیدن روی پوست با روغن حامل رقیق کنید. ابتدا مقدار کمی از آن را روی ناحیه کوچکی از پوست بمالید تا هرگونه واکنش را آزمایش کنید.
ورود روغن‌ها به چشم یا غشاهای مخاطی نیز ممکن است باعث سوزش و آسیب در آن ناحیه شود. در صورت تماس این گونه مواد با چشم، آن‌ها را کاملاً با آب بشویید و با پزشک تماس بگیرید. - حملات آسم
در حالی که استنشاق اسانس‌ها ممکن است برای اکثر افراد بی‌خطر باشد، برخی از افراد مبتلا به آسم ممکن است به تنفس آن واکنش نشان دهند. - سردرد
استنشاق این مواد ممکن است به برخی از افراد برای رفع سردرد کمک کند، اما استنشاق بیش از حد آن نیز ممکن است منجر به سردرد در برخی افراد دیگر شود.
رقیق کردن روغن‌ها برای کمک به جلوگیری از عوارض جانبی مهم است. همچنین خوردن تصادفی اسانس‌ها، مخصوصاً انواع سنتتیک یا غیر خوراکی آن، می‌تواند خطرناک و به طور بالقوه تهدید کننده جان فرد باشد.
این محصولات را دور از دسترس کودکان و جدا از سایر محصولات نگهداری کنید.
برخی از روغن‌های ضروری می‌توانند برای حیوانات خانگی کشنده باشند، حتی اگر فرد فقط از آن‌ها در دیفیوزر استفاده کند. همیشه تحقیق کنید که کدام روغن برای استفاده در اطراف حیوانات خانگی بی خطر است یا از دامپزشک بپرسید.
هنوز مشخص نیست اسانس‌ها چه تأثیری بر زنان باردار یا شیرده و فرزندانشان دارند. در حالی که برخی استفاده از آن‌ها را بی‌خطر می‌دانند، بسیاری از پزشکان به زنان باردار توصیه می‌کنند از آن‌ها اجتناب کنند.
خلاصه
اسانس‌ها عصاره‌های مایع گیاهان بالقوه مفید هستند.
مردم شروع به استفاده گسترده از این روغن‌های برای بهبود انواع بیماری‌های رایج کرده‌اند، و برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است در برخی موارد به تسکین علائم کمک کنند.
این مواد زمانی که فرد به درستی از آن‌ها استفاده می‌کند، عموماً بی‌خطر هستند.
برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سؤالات متداول
چند نوع اسانس وجود دارد؟
دو نوع. اسانس طبیعی و اسانس مصنوعی یا شیمیایی
کاربرد اسانس چیست؟
در صنایع مختلف و معمولاْ برای عطر و بو و یا طمع دهندگی استفاده می‌شود.
منبع: medicalnewstoday
